آشنایی با نوشیدنی های انرژی زا و فوائد و مضرات مصرف آن ها در مرور زمان

بسیاری از ورزشکاران از نوشیدنی های انرژی زا برای افزایش توان خود استفاده می کنند. این نوشیدنی ها به شما کمک می کنند تا در هنگامی که حس می کنید کم آورده اید و توان ادامه دادن به تمرینات ورزشی را ندارید، همچنان به حرکت ادامه دهید. همین تمرینات آخر است که باعث رشد عضله های شما می شود، وقتی پا را فراتر از توان هر روزه ی خود می گذارید.

اگر می توانید مقدار بالای کافئین را تحمل کنید و در خود آستانه بالایی برای مصرف این محرک قوی سیستم عصبی ایجاد کرده اید، نوشیدنی های انرژی زا برای شما مناسب است، چون همانطور که می دانید کافئین پایه اصلی تمامی این نوشیدنی هاست.

انواع مختلف نوشیدنی انرژی ها در بازار موجود است که انتخاب در میان آن ها گیج کننده است. در این مطلب انواع نوشیدنی های انرژی زا که برای ورزشکاران مناسب است را به شما معرفی می کنیم و با بررسی مواد تشکیل دهنده آنها، انتخاب نوشیدنی انرژی زای مناسب را برایتان آسان تر می کنیم.

فوائد و مضرات کافئین در نوشیدنی های انرژی زا

تحقیقات پزشکی نشان داده است که مصرف کافئین به مقدار مناسب در هر روز می تواند برای سلامت عمومی انسان مفید باشد. کافئین باعث افزایش هوشیاری و بهبود عملکرد می شود و تمرکز را بالا می برد و حافظه را بهبود می بخشد. کافئین سبب گرمازایی در بدن می شود و با بالا بردن عملکرد بدنی در کاهش وزن موثر است.

میزان مناسب مصرف کافئین به شرایط بدنی هر فرد بستگی دارد. اگر به مصرف کافئین عادت نداشته باشید و به یکباره مقدار زیادی از کافئین را در یک نوشیدنی انرژی زا مصرف کنید، عوارض جانبی بسیاری همچون افزایش تپش قلب، سرگیجه، اضطراب، کمبود آب بدن و بی خوابی به سراغتان خواهد آمد.

بنابراین مصرف نوشیدنی های انرژی زا تنها برای افرادی که سلامت عمومی بالایی دارند مناسب است. مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین بالا به افرادی که اضطراب دارند، از اختلال خواب رنج می برند، فشار خون بالا و یا مشکلات قلبی دارند، مشکلات گوارش و زخم معده دارند و باردار هستند و یا در دوران شیردهی هستند، توصیه نمی شود. به علاوه افرادی که داروهای خاصی مصرف می کنند و افراد دیابتی، لازم است با پزشکشان درباره مصرف این نوشیدنی ها مشورت کنند. همچنین مصرف نوشابه های انرژی زا به هیچ عنوان برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۵ سال مناسب نیست.

مواد تشکیل دهنده نوشیدنی های انرژی زا

کافئین از اجزای اصلی هر نوشیدنی انرژی زا است. کافئین موجود در نوشیدنی های انرژی زا معمولا کافئین بی آب است و از گیاه گوارانا گرفته شده است. این کافئین غلظت بالاتر و انرژی بخشی بیشتری از کافئین موجود در قهوه دارد.

در انتخاب نوشیدنی انرژی زا باید علاوه بر نوع و مقدار کل کافئین به دیگر مواد تشکیل دهنده همچون شکر، انواع محرک های غذایی، شیرین کننده های مصنوعی و نگه دارنده ها توجه کنیم. همانطور که مشاهده می کنید به جز کافئین و ویتامین ها،  بقیه مواد تشکیل دهنده این نوشیدنی ها چندان مفید به نظر نمی رسند.

موادی مانند شکر، شیرین کننده های مصنوعی و نگه دارنده ها برای سلامت بدن انسان مضر هستند و باید به دنبال نوشیدنی انرژی زایی باشیم که مقدار کمتری از آنها در خود داشته باشد.

از مزایای نوشیدنی های انرژی زا این است که مقدار مناسب و استانداردی از کافئین را به بدن می رسانند و همینطور در طعم های متنوعی عرضه می شوند و نوشیدنشان پیش از ورزش نشاط آور است. به علاوه بسیاری از  این نوشیدنی ها دارای تورین هستند که ترکیبی طبیعی و مفید برای افزایش انرژی است.

بهترین برندهای تولیدکننده

چندین مارک نوشیدنی انرژی زای خارجی و ایرانی در کشورمان موجود است که از معروف ترین برندهای تولید نوشابه انرژی زا می توان هایپ، ردبول، ویتامین C، بیگ بیر، لایف و مانستر را نام برد. در ادامه به مقایسه چند نوشیدنی انرژی زا از نظر میزان کالری و مواد تشکیل دهنده خواهیم پرداخت.

به عنوان مثال یک قوطی ۲۲۵ گرمی نوشیدنی انرژی زای Monster Energy دارای ۱۰۱ کالری، ۴۱ میلی گرم سدیم و ۲۴ گرم کربوهیدرات است. یک قوطی ۲۲۵ گرمی نوشیدنی انرژی زای Red Bull دارای ۱۱۰ کالری،  ۷۵ میلی گرم کافئین،  ۱۰۵ میلی گرم سدیم و ۲۶ گرم کربوهیدرات است. این میزان کربوهیدرات برای یک قوطی کوچک زیاد است و خصوصا اگر در حال کاهش وزن هستید باید به این موضوع توجه داشته باشید.

یک قوطی ۲۲۵ گرمی نوشابه انرژی زای هایپ دارای ۸۰ میلی گرم کافئین است و مقدار نامشخصی ویتامین B، تورین، جینسینگ و گورانا دارد. نوشیدنی هایپ Enlite همین مقدار کافئین دارد و کمتر از یک چهارم هایپ معمولی کالری دارد، یعنی تنها ۲۵ کالری. بنابراین در خرید نوشیدنی انرژی زا حتما باید به میزان کالری و کافئین موجود در آن توجه کنید.

بسیاری از نوشیدنی های انرژی زا با حجم ۲۵۰ میلی لیتر و ۵۰۰ میلی لیتری در بازار موجود هستند؛ بنابراین در حجم بیشتر، دارای میزان قند و در نتیجه کالری بیشتری هستند و در عوض کافئین بیشتری دارند و انرژی شما را در هنگام ورزش بالا می برند. یک قوطی نوشیدنی انرژی زای لمسر با حجم ۵۰۰ میلی لیتر حدودا ۲۰۰ کالری و قوطی ۲۵۰ میلی لیتری نوشابه انرژی زای Mr.Cat، ۱۰۰ کالری دارد.

در مجموع مصرف یک قوطی ۵۰۰ میلی لیتری در روز نوشابه انرژی زا برای اکثر افراد سالم، قابل قبول است، به شرطی که تا حد امکان مصرف کافئین در سایر نوشیدنی های روزانه را محدود کنید؛ زیرا به گفته پزشکان حداکثر ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز برای بزرگسالان بی خطر است و مقدار بیش از آن به سلامت شما لطمه جدی وارد می کند.

پاسخ به چند سوال متداول درباره نوشیدنی های انرژی زا:

در هنگام خرید نوشیدنی های انرژی زا چه چیزهایی را بررسی کنیم؟

حتما در هنگام خرید نوشابه انرژی زا مقدار شکر موجود در آن را چک کنید، ایده آل این است که بدون شکر باشد ولی تا کمتر از ۱۰ گرم در یک قوطی ۲۲۵ گرمی بسیار خوب است. اکثر کالری موجود در این نوشیدنی از شکر می آید، بنابراین هر چه کم شکرتر باشد کم کالری تر نیز محسوب می شود. مقدار ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها را حتما بررسی کنید، ویتامین های گروه B برای تبدیل غذا به انرژی ضروری هستند. به مقدار کافئین موجود در نوشیدنی حتما توجه کنید، برای اکثر افراد ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز کافی است و مقدار بیشتر از آن توصیه نمی شود.

آیا نوشیدنی های انرژی زا برای ورزشکاران مفید است؟

این نوشیدنی ها به دلیل داشتن محرک ها، فعالیت ذهنی و بدنی شما را تحریک می کنند. بهبود تمرکز، بالا رفتن هوشیاری ذهنی و افزایش انرژی بدنی از فواید مصرف این نوشیدنی هاست. بعضی از این نوشیدنی ها، گازدار و برخی بدون گاز هستند و معمولا دارای شکر، اسیدهای آمینه، تورین، جینسینگ، انواع ویتامین و … هستند. اگر نوشیدنی انرژی زایی که انتخاب می کنید کافئین مناسب روزانه شما را تامین کند و کم کالری باشد می تواند انرژی روزانه شما را برای ورزش بالا ببرد و در کنار آن مقداری از ویتامین ها و مواد لازم بدن را تامین کند.

چه زمانی برای مصرف نوشیدنی های انرژی زا مناسب است؟

مصرف این نوشیدنی ها قبل از ورزش بسیار اثربخش است و این نوشیدنی ها به دلیل داشتن کافئین انرژی شما را برای یک جلسه تمرینی سنگین، بالا می برند. مصرف نوشیدنی های کافئین دار پیش از تمرینات ورزشی باعث می شود در حین تمرین انرژی بیشتری داشته باشید، استقامت عضلاتی بیشتری به دست آورید و فشار کمتری بر عضلاتتان حس کنید.

بسیاری از ورزشکاران برای دریافت انرژی و جبران آب از دست رفته، در حین ورزش نیز از نوشیدنی های انرژی زا استفاده می کنند، هر چند توصیه می شود که بهترین زمان برای نوشیدن نوشابه های انرژی زا پیش از شروع ورزش است. پس از اتمام جلسه تمرینی بهتر است از آب یا شربت های خنک استفاده کنید و از نوشیدنی انرژی زا پرهیز کنید. هر چند اگر احساس کمبود انرژی می کنید مصرف نوشیدنی  انرژی زای کم کالری و دارای کافئین متوسط می تواند مفید باشد، خصوصاً اگر دارای تورین باشد که به ریکاوری عضلات کمک می کند.